Category: verhalen

De schapen zijn naar de boerderij gebracht. Ze staan nu “op stal”. Ze worden bijgevoerd zodat ze goed aan kunnen sterken. Over een week komen de eerste lammetjes.

Voor mij als herder is het nu komkommertijd. Er wordt nu niet meer gelopen met de kudde, dus maak ik ook niet zo veel meer mee als herder. Ik heb enkele lezingen gehouden voor geïnteresseerde groepen. Maar om daar nu een heel blogverhaal aan te wijden is niet zo interessant. Ik heb deze week even in mijn fotoarchief gekeken. Behalve 1000 foto’s over schapen en mijn honden kom ik ook enkele interessante foto’s tegen die ik met een gewone smarttelefoon gemaakt heb.

Hieronder is een foto van een zwam te zien, die ik tijdens een van mijn wekelijkse wandelingen heb gemaakt. Hoogstwaarschijnlijk is het een trametes versicolor versi – color betekent: “verschillende kleuren” (geel, oranje, bruin donkerrood) deze eenjarige schimmel groeit op stronken en takken. Het is een schimmel, met een geneeskrachtige werking, en wordt veel toegepast in de Chinese geneeskunst. In de volksmond wordt deze paddenstoel ook wel “Elfenbankje” genoemd. Zoals u ziet bestaat de schimmel uit meerdere plateaus, ca 5 tot 8 cm breed en vaak niet dikker dan 2 tot 3 mm. Op deze “bankjes” kunnen geen zware jongens gaan zitten. Trollen en zeker reuzen gaan hier niet op zitten, want dat houden de bankjes niet. Elfjes, daarentegen, zijn lichte mythische wezen, die kunnen er wel op gaan zitten, dat houdt het bankje wel, vandaar de naam: “Elfenbankjes”. Er zijn wel 7 soorten Elfenbankjes.

Als de kudde rustig aan het grazen is heb ik alle tijd om de natuur te ontdekken en om me er in te verdiepen. En zeker rond het middaguur. De kudde neemt dan een lange pauze om te herkauwen, dat gebeurt liggend als het mooi weer is, maar bij minder weer blijven de schapen gewoon staan. Schapen herkauwen verschillende keren per dag.

Herkauwen: het in de ochtend opgegeten gras wordt opgeboerd en het schaap gaat dit 17 tot 20 keer “herkauwen” en slikt het dan weer door . Een schaap herkauwt 4 tot 6 maal per dag. Dit kan zo’n 10 tot 50 minuten duren. Een schaap herkauwt alleen als hij zich goed en veilig voelt in zijn omgeving. Een schaap heeft vier magen. De pens, de netmaag, de boekmaag en de lebmaag. De eerste drie zijn voormagen, de lebmaag is de echte maag. De herkauwer eet het voedsel eerst oppervlakkig, waarna het in de netmaag en de pens terechtkomt. In de netmaag en de pens zitten bacteriën die de cellulose in de celwanden van planten afbreken tot glucose. Door het afbreken van deze celwanden ontstaat er een belangrijke hoeveelheid chemische energie in het voedsel die anders niet zou kunnen worden opgenomen. De bacteriën gebruiken de glucose zelf ook voor de aanmaak van vetzuren en eiwitten die de herkauwer opneemt en gebruikt.

Na 20 tot 45 minuten gaan de delen die nog niet genoeg zijn verteerd terug naar de mond waar ze worden fijngemalen en vermengd met speeksel. De verfijnde delen gaan na terugkeer in de pens via de netmaag naar de boekmaag. De boekmaag heeft aan de binnenzijde bladen zoals bij een boek. Tussen de bladen van de boekmaag worden de spijsbrokken uitgeperst. Hierbij komt vloeistof vrij en gaat als eerste naar de lebmaag waarna langzaam de spijsbrok volgt. Hier zorgen de maagsappen voor de verdere vertering van de spijsbrok.

Vogelhuisje

De foto hieronder heb ik in het voorjaar gemaakt. Het is wel een bijzondere foto. Terwijl de schapen aan het herkauwen zijn kijk ik geduldig naar de natuur. Zo is mijn oog gevallen op een “geriefbosje” In dit bosje hangt op ongeveer 2 meter hoogte een vogelhuisje. Tot 3 keer toe zie ik een koolmeesje aan komen vliegen. “Die gaat een nestje maken,” denk ik… maar ik zie dat het vogeltje niet in het huisje landt, maar… heel vreemd… hij vliegt tegen het huisje aan en dondert naar beneden. Niet één keer, niet twee keer, maar echt… drie keer zie dat vogeltje ter aarde storten. Na de derde keer ben ik op zoektocht gegaan. Ik heb het vogelhuisje uitvoerig bekeken en ik zie tot mijn verbazing dat het vogelhuisje gesloten is. Geen wonder dat het koolmeesje zijn kop stootte, arm dier.

Inmiddels ken ik de reden waarom het vogelhuisje gesloten is. Heeft u een idee? Geef dan via dit blog of via [email protected] of via Facebook de reden aan. Onder de goede inzendingen wordt “Een dag op stap met de herder” verloot.

Het is februari 2012.
Ik loop langs een waterpartij, in de buurt van Holy/Vlaardingen. Deze waterpartij wordt volgens Google maps De Zouteveense Plas genoemd, maar in de volksmond wordt deze plas ook wel de Olsthoorn Plas genoemd. Tja… wat is het nu?

Maar na wat gesnuffel op internet (ja, deze herder probeert mee te gaan met zijn tijd, maar het gaat hem soms wel eens te hard…) weet ik het volgende: op 29 mei 2001 is er bij de plas een bord onthuld met de naam Olsthoorn erop, dit als hommage aan dhr. Aad Olsthoorn, die jarenlang op deze plek een stal met vee heeft gehad. Dit was voor mijn tijd, ik loop pas vijf jaar in het gebied. De borden “Zouteveense Plas ”of “Olsthoorn Plas” ben ik helaas tot nu toe nog niet tegengekomen in de polder. Zijn de borden weggehaald? Is er protest geweest? Zijn er actiegroepen geweest? Ik weet het niet. Ik hoop niet dat ik met dit schrijven nu oude wonden openrijt.

Ik loop in ieder geval in de Holierhoekse polder, begrenst door de Vlaardingse Vaart, de Zweth en de Breeweg. De naam Holierhoek bestaat al langer. Op de kaart van Delfland van 1712 is deze naam al te zien.
Het vriest, de plas is bevroren, er zijn enkele banen geveegd, want het heeft behoorlijk gesneeuwd en er wordt geschaatst. Ik loop met de kudde langs de plas en geniet van het prachtige schouwspel, de besneeuwde grasvelden, golvende rietkragen, bevroren wateren met schaatsende kinderen, een echt oud Hollands tafereel.

Ik ben niet alleen, ik loop met drie jonge mensen, nog geen twintigers, schat ik en een man van begin vijftig. Het wordt een bijzondere middag waar ik nu 4 jaar later nog steeds regelmatig aan terugdenk.

Wat vooraf ging:
Begin januari 2012 word ik benaderd door Ludo, HBO-student en enthousiaste fanatieke sporter, ik ken hem vanuit de sportwereld, en hij stelt mij de volgende vraag: “Lex, kan ik een keer meelopen met de kudde, samen met mijn kameraad en zijn vader?”

De vraag overvalt mij, want wat moet een jongen van 19 jaar met zijn vriend nu bij een schaapskudde? Jongens van die leeftijd willen sporten, survivallen, stappen, biertjes drinken, festivals bezoeken, reizen naar andere continenten, achter de meiden aan… maar een middag achter schapen aanlopen????

Ik antwoord: “Ehhh, tja.. Ludo, dat is goed…. Dan doen we dat na de lammertijd… in de zomer”
Ludo: “Ja, ehh, Lex, dat wordt misschien een beetje moeilijk… kan het niet eerder?”

Ik kijk hem aan en vraag hem: “Wel?”
Ludo: “Ja, ehhh, de vader van mijn vriend, is een natuurliefhebber, maar ik weet niet of hij er dan nog is in de zomer… hij is ernstig ziek…”
Ik: “Tjee… ja dat is ook wat… dan moeten we maar snel voor de lammertijd een afspraak gaan maken.”

En zo komt het dat ik midden in de winter op stap ben met Ludo, zijn kameraad met zijn vader, laat ik hem de “Natuurman” noemen. Ik heb respect voor deze jonge gasten, toch mooi dat ze zoiets willen organiseren.
Ik heb mij niet voorbereid op een gesprek, ik laat het komen zoals het komt.
Het kan een diepgaand, misschien wel moeilijk gesprek worden, ik weet het niet… Ik ken de man niet… Wil hij praten? Is hij boos? Is hij berustend? Wil hij rust? Wil hij terugkijken? Heeft hij vragen?

Rond de middag zie ik ze aankomen, we hebben afgesproken bij de Olsthoorn Plas of …Zouteveense Plas (ach… what’s in a name..? in deze situatie)
We begroeten elkaar. We beginnen met koffie en pa heeft gevulde koeken meegenomen en ook nog zijn jongere dochter.
We zijn dus met z’n vijven. Geen diepgaande gesprekken, gewoon over koetjes en kalfjes, over het schaatsen, de zwanen, de ganzen en natuurlijk laat ik het een en ander zien wat de hond allemaal kan…

Na verloop van tijd staan de jongelui bij elkaar wat te kletsen over van alles en nog wat, kijkend naar de schaatsjeugd. Ik moet nog wat bij de schapen doen en ik zie dat pa, de Natuurman, wat afstand heeft genomen van de jeugd en hij kijkt rustig de andere kant op, zijn zicht op het weidse polderlandschap, dat er vredig, rustig en besneeuwd bij ligt. Even overweeg ik om naar hem toe te lopen, maar iets in mij zegt: “Laat maar even.”

Natuurman straalt rust uit, geen heen en weer geloop, hij staat daar… de vrieskou als vanzelfsprekend, accepterend, de ijzige wind schiet door zijn haren, zijn armen zijn gesloten voor zijn borst.

“Wat zal er door hem heen gaan?” denk ik… Na misschien wel 10 minuten loop ik in zijn richting, op enige afstand kijkt hij mij aan… met een glimlach op zijn gezicht… of hij wil zeggen: “Het is goed zo… laat mij maar even…” En met dezelfde rust als zo even gaat zijn blik weer over het besneeuwde landschap.

Na enige tijd is het tijd om afscheid te nemen. De jongelui komen joviaal gedag zeggen: “Herder, bedankt en succes met je hondje en je schapies…”

Als laatste komt pa, de Natuurman, naar mij toe, de jongelui lopen al verder richting het wandelpad.
“Wat zal ik zeggen, flitst het door mijn hoofd.” De situatie was er niet naar om een “dieper” gesprek met elkaar te hebben. “Wat zeg ik bij een afscheid tegen een vreemde, die ernstig ziek is en die ik eigenlijk niet of niet goed gesproken heb…?”

“Vond u het leuk?”
“Succes, hè?”
“Nou, het beste dan maar.”
Nee, nee natuurlijk niet, allemaal fout! Helemaal fout, denk ik…
Ehhh… “Ik wens hem gewoon sterkte!”…….. ja dat doe ik, denk ik…

Maar voordat ik iets kan zeggen zegt Natuurman het volgende al tegen mij:
“Herder, bedankt voor deze prachtige middag, dit geeft mij zoveel energie, vanaf nu ga ik niet meer kijken wat ik NIET meer kan doen, maar ik ga kijken naar wat ik nog WEL kan doen!”

“Mooie woorden” zeg ik zachtjes tegen hem… en ik wens hem sterkte de komende tijd…

Ik kijk hem na, ik zie hem, lopend door de sneeuw, geen handschoenen aan, een echt natuurmens, denk ik… met rugtas en lege thermoskan op zijn rug, zijn zoon en dochter volgend, die 50 meter voor hem uit lopen.
Ik vind het een bijzonder afscheid, …een mooi afscheid… misschien wel het mooiste afscheid wat ik heb meegemaakt bij de kudde…

De Natuurman… een vreemde voor mij, maar ook weer zo dichtbij…

Natuurman…. Dank u wel voor deze mooie woorden, dank u wel, voor dit mooie afscheid.

In maart 2013 nam Natuurman afscheid van het leven.

Mijn hele leven ben ik al omringd door dieren. In mijn kindertijd: poezen, duiven, en natuurlijk honden, altijd een hond naast mij gehad. En de laatste vijf jaar, het zal u niet verbazen, begeef ik mij veel tussen de schapen.
Maar vandaag denk ik niet aan de schapen, niet aan de hond…

11 januari 2016
Koud, guur weer in de polder, paar graden boven nul, regen, regen, regen en een vervelende wind. Het is zo’n dag dat mensen aan mij vragen: “Vind je dit nou leuk?” “Waarom doe je dit toch?” “Kan je je ook ziek melden?”
Ik glimlach dan en antwoord altijd: “Slecht weer bestaat niet, slechte kleding wel.”

Het is ook maar net hoe je er mee omgaat. De Eskimo’s hebben ook geen keuze, stellen zich daarop in, accepteren het (een andere keuze is er niet) en leven hun leven.
Wij Westerlingen groeien op in luxe en comfort en hebben altijd keuzes: binnen blijven of naar buiten, met de fiets of met de auto. Veel mensen kijken tegenwoordig in de ochtend al op de buien-app en besluiten dan om ’s avonds maar niet weg te gaan, want het zou wel eens kunnen gaan regenen, dus bellen ze maar af…

Ik kijk bij koud, guur, nat weer naar de schapen. Zij zijn dan mijn voorbeeld. Zij berusten er in, de kont in de wind en afwachten maar, ze hebben geen keuze, ze weten niet beter, en ze zijn gewoon rustig.
Ik heb mij lang geleden voorgenomen om dat ook te doen, ik berust erin, ik neem het weer zoals het komt. Die instelling geeft rust, het geeft geen stress, geen gezeur en… in Nederland geldt: “Er is niets zo veranderlijk als het weer… dus…”
Mijn advies: probeer het eens uit, je wordt er een stuk vrolijker van!

Op zo’n gure dag zie ik nagenoeg geen sterveling in de polder, na een druk seizoen met vele groepen bij de kudde, vind ik het nu wel prima.
He-le-maal alleen. Nou ja… alleen? Ik heb altijd gezelschap! Natuurlijk de schapen en elk seizoen is anders.
Het voorjaar: met de lammetjes, het gemekker, de moeders die hun jong verdedigen tegenover de hond.
De zomer: tijd om te relaxen en bij warm weer is het zaak om de schaduw op te zoeken voor de dieren.
Het najaar: de periode met de dekram, de tijd voor de liefde.
De winter: rustig aan, tempo en afstand aanpassen aan de dieren, want de meeste dieren zijn drachtig en dan aan het einde van de winter: de lammertijd. Het nieuwe leven….

Naast de schapen heb ik natuurlijk altijd mijn hond of mijn honden bij mij. Echte maatjes, onvoorwaardelijke trouw, steun, onverbeterlijk, aanhankelijk, mijn steunpilaren.
En verder: de koeien, de paarden, de zwanen, de eenden, de hazen, de ratten, de mollen, de insecten, de vlinders, de wormen, de vissen en de vogels.

“Vreemd,” denk ik, “Mensen zitten een uur in een auto, betalen dan vijftien euro entree en kijken dan een uurtje naar dieren achter glas of in kooien en soms nog erger… kijken naar een dicht hok waar waarschijnlijk een groot wild dier in ligt te slapen. Ik begrijp het wel, het fascineert, maar hoeveel van die mensen hebben nu werkelijk het dierenrijk in dit mooie Midden-Delfland gezien?”

Over vogels: vandaag sprak ik nog even een “vogelaar”. De vogelaar is vaak goed herkenbaar. Op de fiets, verrekijker op zijn buik en een statief onder zijn snelbinders.

Ik sta op een brug en kijk over het weiland naar de grazende schapen. Een vogelaar komt aangefietst. Ik groet hem en hij remt plotseling en vraagt: “Goedemorgen, heeft u vandaag hier op de brug het ijsvogeltje gezien?”
Nu ben ik geen vogelkenner, verre van dat, maar in de loop der jaren vang ik wel eens het een en ander op en antwoord hem: “Dat is toch een blauw vogeltje met een oranje bruin borstje?”

“Ja, ja, ja” antwoordt hij gretig, met waarschijnlijk de gedachte dat hij met een “gelijkgestemde” te maken heeft. “Nee meneer, niet gezien.”
Vogelaar: “Jammer, jammer, want hij zit hier wel vaak op de brugleuning, maar ja, het is een schuw vogeltje, dus…” Even voel ik mij haast schuldig dat ik zo maar met mijn kudde over deze brug ben gekomen. Ik heb natuurlijk alle ijsvogeltjes weggejaagd. Snel vervolg ik het gesprek en zeg hem dat de blauwe reiger, de witte reiger en de niet veel voorkomende kleine witte reiger hier wel regelmatig te zien zijn.

Vogelaar: “Ja, ja dat weet ik, maar dit weekend was het even verderop bij de rietkragen bij de waterpoel een gekkenhuis, ik geloof dat er wel 50 vogelaars waren met statieven en kijkers, want de BUIDELMEES is gesignaleerd”
Ik: “O ja, is hij er weer? Vorig jaar was hij hier ook te zien” (ik heb vorig jaar een blogverhaaltje overgeschreven, vandaar dat deze kennis nog paraat was, een vogeltje wat zelden te zien valt).

Vogelaar gaat helemaal op in onze plots ontstane “vriendschap”.
Ik zie dat en gooi er nog een schepje bovenop: “En wat denkt u van onze ooievaarskolonie? Ik heb er wel 10 tot 12 geteld, allemaal op hetzelfde weiland aan de Woudweg!” en vervolg direct met: “Meneer, mag ik u iets vragen? Heeft u als kenner, als vogelaar, in dit gebied ook wel eens steenuiltjes gezien?”

Vogelaar: “Ja, ja, bij de Abtswoudseweg zijn wat steenuiltjes te zien, maar ze hebben een mooie schutkleur, dus ze zijn moeilijk waar te nemen.”
“Mooi,”antwoord ik. “Daar ben ik blij mee, want een maand geleden heb ik bij onze boerderij een steenuilenkast op laten hangen, dus ik hoop dat we in het voorjaar jonkies krijgen.”

Meneer Robert Jones: dank u wel. U was vernieuwend, steeds verrassend en taboedoorbrekend.
Meneer David Robert Jones: dank u wel voor: “Het durven zijn wie je echt wil zijn”.
Meneer David Robert Jones: zelf uw geëngageerde dood is een artistiek kunstwerk. Twee dagen voor uw dood, op uw verjaardag, verscheen uw album Blackstar met verwijzingen naar het naderde einde.

De ziekte Kanker heeft uw lichaam opgeëist.
De ziekte heeft uw stem doen stillen.
De ziekte heeft uw geest laten vervliegen.
Maar… de ziekte heeft uw creaties niet mee kunnen nemen.
Tot in lengte der dagen zullen onze oren gestreeld worden door uw songs.

Meneer David Robert Jones, The gentleman…… The blackstar……. de kameleon…. dank u wel.

Zijn artiestennaam:

David Bowie.

Dinsdag 5 januari 2016

De eerste loopdag van het nieuwe jaar. Na alle druktes en “verplichtingen” van de maand december vind ik het heerlijk om vandaag helemaal alleen te zijn in de polder. Lekker met mijn twee honden en de kudde, 140 dieren groot, waarvan de meesten drachtig zijn.
Ik kies een makkelijke route, geen smalle bruggetjes met de kans dat er een schaap in de sloot kan donderen. Veel weilanden zijn extreem drassig, grote plassen staan op het land. Het is best zoeken waar de kudde rustig kan grazen zonder natte poten te krijgen.

Het einde van de dag nadert, ik ben op weg naar de nachtwei en ik zie in de verte een man die wandelend mijn kant op komt.
De kudde is nog even aan het grazen en ik kijk rustig over de verlaten weilanden. De man stopt bij mij op het pad en kijkt dezelfde kant op. “Mooi, hè, die rust in de polder,” zegt hij vrolijk. “Ja” antwoord ik. “In de zomer is het hier druk, maar alles heeft zijn charmes, de stilte en rust in de winter, vind ik ook mooi.”

We hebben het nog even over het weer en wat volgt is een aangenaam, prettig gesprek. De man heet Koos en ik vraag hem: “Zit u nog in het arbeidsproces?”

Het is kerstvakantie. Het is dinsdag, mijn vaste loopdag met de kudde. Vanmiddag krijg ik een jong gezin bij de kudde. Vader, moeder en twee kids, de oudste is brugpieper, dus ongeveer 13 jaar oud en de jongste zal een jaar of acht zijn.
Pa had mij al ingeseind, de oudste, Wouter, is een druk bewegelijk kind, gek op dieren, maar heeft wel ADHD.

Ik krijg wel eens de vraag van een bloglezer: “Hoe verzin je toch telkens die verhalen?” Welnu ik moet de vragensteller teleurstellen, want ik verzin de verhalen niet! Elk verhaal is waar gebeurd, alleen de namen van de hoofdrolspelers zijn gefingeerd i.v.m. de privacy. Elke week gebeurt er wel iets bij de kudde of ik maak wel iets mee als herder bij een lezing of bij een demonstratie met vijf schapen en de hond.

Kantoormensen hebben vaak geen idee hoe drassig en modderig het is momenteel in de weilanden. Zij denken: het is een zachte decembermaand en het gras is groen, dus niets aan de hand.
Wel ik kan u vertellen, dat als een groep van 20 personen tien minuten op het zompige gras staat te drentelen, dat het dan een grote baggerpoel wordt.

Aangekomen nemen we eerst even een bak koffie, even “aarden” en dan snel enthousiast aan de slag.
Contactpersoon vond het wel “leuk” als het schapenhoeden voor iedereen een verassing zou zijn. Dus niemand weet wat we gaan doen! Welnu ik kan u verzekeren dat niet iedereen dat “leuk” vindt, als men onverwachts met goede schoenen het weiland in moet. Een enkeling vraagt naar een alternatief: “Is er ook een beautycentrum…? Kunnen we ook een workshop pitriet-vlechten volgen…?”
Alle vragen moet ik met nee beantwoorden…

Ik ga enthousiast beginnen met mijn verhaal. Tja… Je moet er toch maar wat van maken, toch? De kern van mijn introductie is dat de hond afstamt van de wolf en dat de schapen als de dood zijn van wolven (dus ook van mijn hond!) en… schapen zijn vluchtdieren, bij de minste onraad zoeken ze elkaar op en gaan er vandoor (maar dat verloopt vandaag anders…).

Oké, de deelnemers luisteren aandachtig. En ik ga aan de slag met hond Kita. Het weiland is erg drassig, dus Kita kan moeilijk snelheid maken, maar… Ze heeft er ook géén zin in, dat is voor mij helemaal nieuw, ze is altijd gretig, maar vandaag is ze niet bij de les. En waarom? Ik weet het niet, geen idee, misschien te moe?

Snel improviseer ik en ga samen met de hond de schapen ophalen en dat gaat dan wel prima. Ik vertel het een en ander over de schapen en ik laat de bezoekers een parkoers lopen met de schapen, zonder hond.
De leider van de kudde wordt gelokt met biks zodat de rest kan volgen. Dat gaat redelijk goed, maar na een minuut of tien zie ik de schapen stilstaan, ze eten geen biks meer!!!! En… ze zijn niet vooruit te branden! Ik stuur de hond er nog een keer op af, maar de schapen vinden het allemaal wel best. En de hond? Die gaat gewoon bij de schapen liggen…

Dus snel de deelnemers achter de schapen gezet en gezegd: “Breng ze maar hier heen.”
Normaal gesproken lopen de schapen direct van de mensen af en als de deelnemers dan een “halve kom” achter de schapen maken, kunnen de schapen in alle rust bij de afgesproken plaats komen.
Maar nu???? De schapen doen he-le-maal niets!!!

“Rustig blijven lex, geen paniek, bedenk wat anders” Zeg ik tegen mijzelf, want ja, deze mensen komen wel om vermaakt te worden en spannende dingen te doen. Ik zie de mensen achter de schapen met hun armen zwaaien, maar nog steeds geen beweging. De schapen hebben op het kerstevent waarschijnlijk veel gegeten en veel mensen gezien, want ze vinden het allemaal wel best.

Als laatste redmiddel schreeuw ik tegen de mensen: “Duw ze maar aan” “Uhhh, hoe bedoelt u, meneer?” “Nou, gewoon, net als een auto met pech…” antwoord ik.
“Blijf achter de schapen en breng ze maar hier heen” en ja hoor, handen uit de mouwen, de groep gaat aan het werk! Een dame vraagt nog: “Mag ik die groene vlek achter op zijn rug aanraken? “
“Ja hoor, mevrouw, maar niet te hard, want die groene vlek betekent dat het schaap drachtig is”.

Wat volgt is een komisch tafereel: vijf, zes kantoorlieden op mooie schoenen duwen een paar drachtige schapen voort over de zompige veenlaag van Midden-Delfland. Daarachter nog enkele dames die zojuist te horen hadden gekregen van een collega: “Nee niet de groene verf aanraken, want die is nog nat…”
Uiteindelijk weet men de kudde al duwend bij de stal te krijgen. Er worden nog enkele vragen gesteld en we nemen afscheid. Ik kijk de groep nog even na. Met hun natte schoenen onder de bagger, stappen de mensen de bus in, op naar Sliedrecht.

De buschauffeur zal wel een uurtje later thuis zijn… een warm soppie over de busvloer zal wel nodig zijn…. Schappenstront in combinatie met veenbagger koekt snel aan…

Zo nu en dan word ik uitgenodigd om een lezing of presentatie te geven voor een vereniging, voor een gezelschap, voor een bedrijf of voor een school.
In de maand december is er altijd wel een school die de kerstsferen wil verstevigen met een levende stal of het uitnodigen van… een herder.
Elk jaar krijg ik wel zo’n uitnodiging en op zich vind ik het leuk om te vertellen over de schaapskudde, maar… richting kerst wordt ook wel een beetje verwacht dat er een soort kerstverhaal verteld wordt. Dat vind ik wel een uitdaging en ik verdiep mij er dan in wat ik ga vertellen en aan welke groep. Ik neem altijd mijn hondje mee en dat is voor elke groep leuk om mee te maken.

Ik kom dan met mijn lange jas, hoed en herdersstaf binnen en met… mijn hond. Ik doe dan wat trucjes met de hond en de kinderen vinden het geweldig. Daarna volgt een korte uitleg wat een herder doet en vervolgens vertel ik een spannend verhaal wat ik meegemaakt heb met de kudde in de koude polder. Maar… een verhaal vertellen aan groep 7 en 8 is heel anders dan een verhaal vertellen aan groep 1 en 2.

Dit doet mij denken aan een uitnodiging van enkele jaren geleden toen ik gevraagd werd om in Hoek van Holland op een basisschool een verhaal te komen vertellen.
Het zou dit keer gaan om de echte kleintjes, groep 1 en 2, de kinderen zijn dus net 4 jaar en zitten dus pas een paar weekjes op school. Ik vraag mij wel eens af of de juffen, de mamma’s en de directies van scholen stil staan bij de emotionele achtbaan die peutertjes van 4 jaar moeten ondergaan.

Een korte toelichting:
Het peutertje van 4 jaar komt in september voor het eerst op school, onttrokken aan de moederliefde moet zo’n peutertje ineens in een kring gaan zitten met 30 andere vreemde kinderen. Mama zwaait nog een keertje en daarna zit de peuter volledig in een nieuwe vreemde grote wereld.

Het kost weken voordat zo’n kleintje daar aangewend is. En als dan dat peutertje eindelijk een beetje gewend is aan het “schoolritme” staat de “herfstvakantie” voor de deur. Voor ouders en juffen een heel normaal fenomeen, maar weet zo’n peutertje veel, moet zo’n kleintje op eens een week lang naar opa en oma… Wel leuk hoor, maar daarna moet peuter weer naar school en het duurt natuurlijk weer enkele weken dat peuter dáár weer aangewend is.

Eindelijk zit peuter half november lekker in zijn vel, begint het hele circus van Sinterklaas… En dan de discussies over Zwarte Piet, gekleurde Piet, schoen zetten, Sinterklaasjournaal, Sint komt bij de gym, Sint komt op school, Sint komt bij de Jumbo, Sint komt bij voetbal en dan aan het einde van dit kinderfeest: pakjesavond, veel cadeaus en heel veel snoep en daarna lekker even rustig bij komen op de rustige schooldagen.

Niks hoor! De stoomboot is nog niet uitgevaren of de juffen op school zijn al kersttakken aan het ophangen, er worden tekeningen gemaakt van kerstbomen, van kerstballen, van de kerstster…
En de juf vertelt elke dag nieuwe verhalen over… Maria? Drie wijzen uit het oosten? Het kindeke Jezus? De os? Veel grote mensen weten amper wat een os is, laat staan een peuter van 4 jaar…

En dan hebben we ook nog: de ezel… de schaapjes… de herder… Een kribbeke… al-le-maal vreemde nieuwe begrippen.
Ik kan mij voorstellen dat het allemaal een beetje veel is voor een peuter van 4 jaar, het is moeilijk om dit allemaal te onthouden.

Maar goed, dit is de werkelijkheid. De grote mensen willen dit nu eenmaal… Zij vinden het allemaal heel gewoon en zo doen zij het al jaren en de kinderen snappen het wel…
Welnu… ik heb soms mijn twijfels. Ik vraag mij wel eens af wat gaat er allemaal om in die koppies van die kinderen? Is het allemaal niet te veel?

Goed, ik ben dus uitgenodigd op een basisschool. Ik heb mijn verhaal goed voorbereid en ik loop op een maandagmiddag, net na Sinterklaas, de school in Hoek van Holland binnen. De conciërge vangt mij op en begeleidt mij naar de gymzaal. De gymzaal is half verduisterd, een enkel lampje in het berghok is nog aan. Ik zie in het het berghok nog wat Sinterklaasspullen staan. Midden in zaal tegen de muur staat een kerstboom met lichtjes (gezellig??) en daarnaast staat een stoel, “mijn stoel”, mijn troon.

foto: Jeannemieke Hectors

Ik bevind mij op streng verboden gebied. Het ecoduct over de nieuwe verlengde A4. Dit gebied is nog niet vrijgegeven. De kudde is deze nacht door de afzetting van het ecoduct gebroken en loopt nu op het ecoduct. Hond Kita heeft de kudde opgehaald en ik ben van plan om stilletjes met “de Noorderzon” te vertrekken. Plotseling hoor ik een hoop geschreeuw uit de 7 meter verdiepte tunnelbak van de A4…

Ik buig lichtjes over de borstwering en kijk naar beneden en zie in de bak op circa 100 meter afstand enkele werklui staan in reflecterende werkkleding. Gezwaai en geschreeuw: “Mot… ggrrvvfdf…fie?

Niet verstaanbaar voor mij. “Watte?” schreeuw ik terug… “Kooooooffie?” wordt er nog harder terug geschreeuwd. “Ja best”, ik begrijp niet echt wat hij bedoelt, waarschijnlijk denkt hij dat ik straks in de polder met de schapen koffie ga drinken Maar dat was het niet.

Ik vraag hem of ik de foto mag gebruiken voor pr of voor mijn blog.
“Prima, joh, dat vind ik best, zet dan wel even mij naam er bij.” We nemen afscheid en een ieder gaat aan het werk. Hij in de tunnelbak op zijn hoogwerker en ik met de schapen de polder in…

Later op de dag denk ik terug aan onze ontmoeting… en ik denk: zo zou het elke morgen moeten zijn… zo zou iedereen moeten beginnen… Nee, ik bedoel niet dat iedereen in een hoogwerker moet gaan staan om een bak koffie weg te geven, nee gewoon… elkaar even gedag zeggen, vragen hoe het is en elkaar een prettige werkdag te wensen… (de Fransen zijn daar trouwens veel beter in).

Robert de hoogwerker gaat de wereldproblematiek niet oplossen, maar hij zorgt er wel voor met zijn gebaar dat minimaal 2 mensen deze dag opgewekt beginnen. “Het zijn de kleine dingen die het doen.”

Als we dat vanaf nu allemaal in Nederland gaan doen, gewoon opgewekt “goedemorgen” zeggen, kort praatje, kost niets en echt… ik denk dat we er opgewekter van worden en misschien ook wel verdraagzamer… want ik heb het idee dat er wel wat mensen zijn met “korte lontjes”.

Over lontjes gesproken… nog een paar weken en dan is het zover. Honden en schapen hebben een hekel aan vuurwerk, ik hoop dat er een beetje rekening mee gehouden wordt.

O ja, we krijgen eerst nog Kerstmis.

Ik wens u fijne dagen en als u zich op Tweede kerstmiddag verveelt, kom dan even naar de boerderij aan de Woudweg 26 te Schiedam. De kerstman en de schapen zijn er, we hebben een kampvuur met marshmallows, glühwein en warme chocolademelk, voor de kinderen is er een leuke speurtocht, want het verloren schaap moet terug gevonden worden. Start van de speurtocht is van 14.00-14.30 uur. Entree: vrije gift. Meer info zie hier.

Dinsdag 1 december 2015

In alle vroegte rijd ik naar mijn kudde. Het is nog donker. De eerste jaren als herder had ik altijd maandagavond laat of dinsdagochtend vroeg contact met de beheerder. Ik kreeg dan instructies waar ik die dinsdag moest lopen met de kudde en nog belangrijker: in welke nachtwei de kudde staat. Onze kudde staat het hele jaar buiten, ook in de winter.

Foto: Robert van der Heijden